เมื่อสักประมาณเดือนกว่าๆ ที่ผ่านมา เกิดเหตุการณ์ที่นักศึกษาดาวน์โหลดเอกสารทางวิชาการ (paper) จำนวนมากจากฐานข้อมูลออนไลน์ ASCE journal ที่ผมเคยเขียนไว้ในตอนผิดสัญญากับ Online journal
หลังจากสืบจนพบว่ามาจากเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องไหน และใครเป็นคนใช้งาน ก็พบว่าเป็นนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาของภาควิชาหนึ่ง ซึ่งในท้ายที่สุดก็ถูกภาควิชาทำทัณฑ์บนพร้อมทั้งระงับการใช้เครือข่ายอินเทอร์เน็ต 2 เดือน ในส่วนของศูนย์คอมพิวเตอร์เองก็ได้รีบออกหนังสือแจ้งเตือนไปยังทุกภาควิชา เพื่อให้กำชับนักศึกษาในสังกัดของตนเอง โดยเฉพาะนักศึกษาในระดับบัญฑิตศึกษา ซึ่งผมก็เป็นกังวลอยู่ว่าภาควิชาจะให้ความสำคัญแก่เรื่องนี้มากแค่ไหนกัน
แล้วความกังวลของผมก็เป็นจริง เมื่อหลังจากนั้นอีกแค่เดือนกว่าๆ ในสัปดาห์ที่แล้วหอสมุดได้แจ้งมาว่า ได้มีผู้ดาวโหลดเอกสารวิชาการจาก Science Direct จำนวน 1000 ไฟล์ภายในระยะเวลา 45 นาทีของช่วงเวลาตี 4 กว่าๆ โดยทาง Science Direct ต้องการให้ทางหอสมุดดำเนินการตรวจสอบ หากพบว่าเป็นการหากละเมิดข้อตกลง ขอให้แจ้งให้ผู้ละเมิดหยุดการกระทำดังกล่าว และทาง Science Direct มีสิทธิ์ที่จะยกเลิกการให้บริการกับมหาวิทยาลัย
จาก IP Address ที่ปรากฎและช่วงเวลาทำให้สามารถระบุได้ว่ามาจากภาควิชาใดและน่าจะเป็นนักศึกษาในระดับบัณฑิตศึกษาอีกเช่นกัน จากการสอบถามนักศึกษาพบว่านักศึกษายังไม่ได้รับทราบเรื่องที่เกิดขึ้นก่อนหน้านี้ และไม่ได้รับแจ้งเตือนจากภาควิชาในเรื่องของการดาวน์โหลดเอกสาร
นักศึกษาคนนี้ใช้โปรแกรมช่วยดาวน์โหลดเอกสาร ทำให้ดาวน์โหลดได้จำนวน 1000 ฉบับมาภายใน 45 นาที นักศึกษาต้องการดาวน์โหลดมาเพื่อนำมาใช้อ่านในภายหลัง ซึ่งผมก็ไม่ทราบว่าจะทำแบบนั้นทำไม เพราะนักศึกษาก็สามารถทำการดาวน์โหลดได้ตลอดเวลาที่ต้องการอยู่แล้ว ขณะนี้นักศึกษาท่านนี้กำลังอยู่ในระหว่างถูกสอบสวนโดยภาควิชาต้นสังกัด
สิ่งเหล่านี้แสดงให้เห็นว่านักศึกษาไม่ทราบ หรือไม่ได้มีความตระหนักเลยถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นจากการกระทำของเขา โดยไม่สนใจว่าการกระทำดังกล่าวจะส่งผลกระทบกับใครบ้าง เรียกได้ว่าไม่มีสามัญสำนึกในการใช้เครือข่าย อาจจะเป็นเพราะว่าใช้งานง่าย ใช้งานสะดวก จนทำให้นึกว่าตนเองจะทำอะไรก็ได้
เร็วๆ นี้อีกเช่นกัน ผมพบว่าห้องปฏิบัติการโครงงานที่ผมเดินผ่านมักจะมีนักศึกษาคนหนึ่งนั่งใช้งานเครื่องคอมพิวเตอร์อยู่ประจำ คอมพิวเตอร์เครื่องนี้วางติดกับกระจกบริเวณทางเดิม เมื่อมองเขาไปจะเห็นด้านหลังเครื่อง แต่จะไม่ทราบว่านักศึกษาทำอะไรอยู่ หากมองในแง่ดีก็คิดว่านักศึกษาคงนั่งหาข้อมูลเพื่อนำมาใช้ในโครงงานของตัวเอง แต่ก็มีความสงสัยอยู่ในใจว่าจริงหรือไม่?
ในวันสุดสัปดาห์ทีผ่านมาผมและอาจารย์อีกท่านก็เดินเข้าไปสำรวจในห้องปฏิบัติการ แล้วก็พบว่าเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องนี้ได้ถูกเปิดทิ้งไว้ เมื่อตรวจสอบดูก็พบว่านักศึกษารันโปรแกรม P2P ที่ใช้สำหรับดาวน์โหลดไฟล์ทิ้งไว้ และไฟล์ที่ดาวน์โหลดก็เป็นพวกหนังอย่างว่าทั้งนั้น ผมกับอาจารย์ท่านนั้นมองหน้ากันแล้วก็หัวเราะ พร้อมกับพูดว่า “นึกแล้วเชียว”
เหตุการณ์พวกดาวน์โหลดไฟล์ต้องห้ามต่างๆ นั้นไม่ใช่เรื่องแปลก และพบได้ทุกที่ แต่ที่น่าเจ็บใจคือ นักศึกษาทำต่อหน้าอาจารย์ที่เดินผ่านไปผ่านมาในระยะห่างไม่เกิน 2 เมตร ที่มีเพียงกระจกใสๆ กั้น
คณะฯ เองก็มีนโยบายการให้บริการเครือข่าย แต่นโยบายนี้ดูเหมือนจะไม่ได้รับความสนใจจากสมาชิกต่างๆ เท่าไหร่นัก นโยบายอาจจะมีบทบาทสำคัญเมื่อผู้ใช้คนใดคนหนึ่งละเมิดระเบียบและก่อให้เกิดความเสียหาย ถ้าไม่อยากให้นโยบายเป็นเพียงไม้กันหมา ผู้บริหารก็คงต้องบังคับใช้อย่างจริงจังต่อไป
